Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc – w skrócie POChP – to jedna z najniebezpieczniejszych chorób cywilizacyjnych XXI wieku. W Polsce dotyka ponad 2 mln Polaków. Choroba jest nieuleczalna, a nasilone objawy znacznie utrudniają funkcjonowanie. „Pierwszym objawem może być pogarszająca się tolerancja wysiłku. A więc osoba, która dotychczas wchodziła na 3, 4 piętro, zaczyna wchodzić na 2 pięto, 1 piętro i odczuwa duszność. W przebiegu tej choroby może również pojawiać się kaszel, ponieważ w obrazie może występować również przewlekłe zapaleni oskrzeli” - wyjaśnia dr n. med. Joanna Pawlak, konsultant wojewódzki w dziedzinie chorób płuc, koordynator pracowni badań czynnościowych i diagnostyki alergologicznej Szpitala Pulmonologicznego w Olsztynie.
Główną przyczyną zachorowania na POChP jest palenie papierosów, ale także wdychanie szkodliwych pyłów i gazów oraz zanieczyszczonego powietrza. Nowoczesne metody diagnozowania i leczenia POChP pozwalają na skuteczne powstrzymanie i spowolnienie rozwoju choroby. Wczesne wykrycie POChP możliwe jest dzięki wykonaniu badania spirometrycznego. Polega ono na pomiarze objętości i pojemności płuc oraz przepływu powietrza w płucach i oskrzelach. Kolejnym istotnym badaniem jest pletyzmografia, pozwalająca na ocenę całkowitej ilości powietrza w płucach, którą można poszerzyć o TLCO – współczynnik transferu płucnego dla tlenku węgla. Test 6 minutowego marszu pozwala na ocenę wydolności pacjenta.
Specjaliści mówią wprost – wykrycie choroby pozwala na złagodzenie objawów oraz zmniejszenie ryzyka zaostrzeń oraz poprawę jakości życia. Najważniejsza jest jednak profilaktyka. „Aby nie zachorować na POCHP, najważniejsze to nie palić papierosów. Unikać ekspozycji na szkodliwe pyły i gazy, te remontowe i w środowisku życia. Aktywny wysiłek fizyczny, zwracanie uwagi na pierwsze syndromy jakiekolwiek niepokojące. Najważniejsza rzecz to rozstanie się z nałogiem palenia tytoniu” - podkreśla dr Pawlak.
Napady duszności i kaszlu. Bardzo często w nocy i nad ranem. Do tego tak zwany świszczący oddech i duszność wysiłkowa. To najczęstsze objawy astmy. Na świecie choruje na nią ponad 235 mln osób, w Polsce – ok. 4 mln. Astma jest schorzeniem przewlekłym, wieloczynnikowym – może mieć podłoże genetyczne lub środowiskowe. „Nawet otyłość, nawet występowanie alergii pokarmowej, przewlekłego nieżytu nosa, przewlekłego zapalenia zatok – te czynniki mogą przyczyniać się do występowania astmy lub pogarszać jej przebieg. Na te objawy należy zwracać uwagę. Naprawdę zapraszam do tego, by zgłaszać się do naszego ośrodka, ponieważ tutaj jesteśmy w stanie odróżnić, czy pacjent ma astmę, czy ma inne choroby do wyrównania i wcale nie musi być to astma u danego chorego” - mówi Joanna Pawlak.
Choroba jest nieuleczalna. Można jedynie łagodzić jej objawy. Mając odpowiednią wiedzę, pacjenci z astmą łagodną i umiarkowaną mogą ją w pełni kontrolować. „Jeżeli chodzi o badania czynnościowe, wykonujemy badania spirometryczne. Jeżeli spirometria jest prawidłowa, możemy podjąć próbę prowokacji oskrzeli używając odpowiedniego czynnika, tu akurat metacholiny. Aby ocenić, czy oskrzela się kurczą lub nie, do tego samego celu – a więc sprowokowania oskrzeli – możemy użyć również wysiłku, zalecając pacjentowi bieg na bieżni” - wyjaśnia dr Pawlak.
W 2018 roku przy wykorzystaniu najnowszych technologii w Pracowni Badań Czynnościowych Szpitala Pulmonologicznego w Olsztynie wykonano ponad 4 tysiące badań.
